นิทรรศการ ปฏิบัติการศิลปะไทยร่วมสมัยใน “รอยแยก”  ตั้งต้นมาจากการทบทวนภูมิทัศน์ของศิลปะร่วมสมัยในประเทศไทย ตั้งแต่ช่วงปลายทศวรรษ 1980 ถึงทศวรรษ 2000 ช่วงเวลาที่มักจะถูกกล่าวถึงในฐานะที่เป็นจุดเริ่มต้น เรื่อยมาจนกระทั่งถึงขณะที่กล่าวกันว่าศิลปะร่วมสมัยในประเทศไทยพุ่งถึงจุดสูงสุด ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าวได้สร้างแรงสั่นสะเทือนอย่างมหาศาล ราวกับก่อให้เกิด “รอยแยก” ต่างๆ ในโลกศิลปะไทยที่ยังส่งอิทธิพลมาจนถึงปัจจุบัน จากการท้าทายโครงสร้างอำนาจทางศิลปะในเชิงสถาบันและในเชิงปฏิบัติการทางศิลปะ ทั้งด้วยการสร้างพื้นที่ศิลปะอิสระ การเชื่อมต่อกับเครือข่ายศิลปะข้ามชาติ  และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสร้างสรรค์ผลงานแหวกขนบจากศิลปินหัวก้าวหน้าในขณะนั้น นิทรรศการนี้รวบรวมปฏิบัติการทางศิลปะและวิธีคิดเกี่ยวเนื่องที่ผลิตและปรากฏขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าว

ผลงานศิลปะที่รวบรวมอยู่ในนิทรรศการส่วนหนึ่งเป็นการคัดสรรผลงานจิตรกรรม ประติมากรรม ศิลปะจัดวาง ภาพถ่าย และวิดีโออาร์ต ขณะที่อีกส่วนหนึ่งคือหลักฐานของการแสดงผลงานศิลปะที่ได้รับการบันทึกไว้ จากผลงานของศิลปินไทย 13 ท่าน ทั้งที่จบการศึกษาศิลปะในประเทศและต่างประเทศ  ผลงานศิลปะที่สร้างขึ้นในช่วงเวลาสำคัญนี้เป็นตัวแทนของการสร้างสรรค์สิ่งใหม่แห่งยุคสมัย อันเปรียบได้กับการประกาศการเข้าสู่ภาวะหลังสมัยใหม่ในทางศิลปะ ทั้งการเลือกใช้วัสดุในการผลิตผลงานที่แปลกออกไป ไม่ว่าจะเป็น สิ่งของเหลือใช้และวัสดุสำเร็จรูป รวมถึงการใช้ร่างกายของศิลปินเป็นส่วนหนึ่งของการแสดง และการใช้สื่อศิลปะสมัยใหม่เพื่อสร้างผลงานด้วยเทคนิควิธีและรูปแบบที่ต่างไปจากขนบดั้งเดิม ตลอดจนในเชิงเนื้อหา ผลงานเหล่านี้ไม่เพียงตั้งคำถามกับคุณค่าทางศิลปะแบบจารีตและกรอบคิดว่าด้วยความงามของศิลปะที่สมบูรณ์แบบและมีแบบแผน ในขณะเดียวกันก็สะท้อนภาพปรากฏการณ์ในชีวิตประจำวัน ไปจนถึงวิพากษ์วิจารณ์คุณค่าทางวัฒนธรรมและโครงสร้างทางสังคม โดยเฉพาะการตั้งคำถามกับเส้นแบ่งพรมแดนทางความหมาย ช่วงชั้นและลำดับชั้น ตลอดจนประเด็นเรื่องเพศภาวะ เป็นต้น  

นิทรรศการชักชวนให้ผู้ชมสำรวจปฏิบัติการศิลปะอันหลากหลาย ทั้งยังนำเสนอเครือข่ายของผู้คน องค์กร และกิจกรรมต่างๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ผ่านผลงานและการจัดแสดงที่จำลองสภาวะของการเผชิญหน้า ความแปลกแยก กระทั่งการเคลื่อนตัวออกจากกันอย่างไม่ลงรอย แม้ผลงานที่คัดสรรมานี้จะถูกจัดวางอยู่ในระนาบเดียวกันทางเวลา แต่ผลงานศิลปะเหล่านี้ต่างก็สร้าง “รอยแยก” ที่แตกต่างกันออกไป ทั้งต่างเวลา ต่างความหมาย และบางครั้งก็ซ้อนทับกัน ขณะที่บางครั้งก็ดำเนินไปอย่างคู่ขนานกันตามปฏิบัติการทางศิลปะของศิลปินแต่ละท่าน การหันกลับไปทำความเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตจึงไม่ได้มุ่งจะสร้างภาพความเข้าใจของสิ่งที่อุบัติขึ้นในโลกศิลปะไทยทั้งหมดในภาพรวม  ทว่าต้องการเสนอการกลับไปทำความเข้าใจช่วงเวลาสำคัญในประวัติศาสตร์ระยะใกล้จากจุดยืนของปัจจุบัน เพื่อพิจารณาใหม่ว่าจะสามารถเข้าใจยุคทองของโลกศิลปะร่วมสมัยไทยในฐานะที่เป็นช่วงเวลาแห่งรอยแยกที่นำไปสู่การแยกตัว การเกิดรอยเลื่อน และจุดแตกหักต่างๆ ได้อย่างไร  

ปฏิบัติการศิลปะไทยร่วมสมัยใน “รอยแยก” เปิดให้เข้าชมตั้งแต่วันที่ 30 สิงหาคม – 24 พฤศจิกายน 2562 นอกจากนิทรรศการแล้ว เพื่อทำความรู้จักยุคสมัยและปฏิบัติการทางศิลปะในช่วงเวลาที่ถือกันว่าสำคัญที่สุดช่วงหนึ่งของโลกศิลปะไทย หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานครจะจัดกิจกรรมสาธารณะ ทั้งการประชุมเชิงปฏิบัติการ การพูดคุยแลกเปลี่ยนกับศิลปิน และการเสวนาทางวิชาการ ตลอดทั้งช่วงเวลาของนิทรรศการ 

ประเทศไทยมีนักศิลปะบำบัดจำนวนหนึ่งที่ทำงานด้านวิชาชีพ และปัจจุบันสังคมก็เปิดกว้างกับการนิยามคำว่า “บำบัด” บนความเข้าใจที่หลากหลาย “ศิลปะบำบัด” เป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ มีตัวตนมานานนับร้อยปีทั้งในซีกโลกตะวันตกและตะวันออก การที่นิทรรศการนี้นำศิลปะบำบัดในทางการแพทย์มาหลอมรวมกับโลกศิลปะที่เป็นหนทางเดินในมิติด้านใน จึงนับเป็นการสร้างปรากฏการณ์ของความรู้แจ้งครั้งสำคัญ

นิทรรศการศิลปะแห่งเหตุปัจจัยและการบำบัด “Art of Element & Therapy” จะพาทุกท่านไปสัมผัสกับประสบการณ์ทางด้านศิลปะและการบำบัด โดยมุ่งเน้นไปที่การทำความเข้าใจในทัศนธาตุของโลกศิลปะ มวลธาตุแห่งมนุษย์ และธาตุการบำบัดที่สร้างเหตุและปัจจัยต่อการทำศิลปะบำบัด โดยการนำเสนอแนวคิดต่าง ๆ ของศิลปะบำบัด กระบวนการในการบำบัด อาการและโรคที่เกี่ยวข้อง ผลจากการบำบัด ตลอดจนผลงานศิลปะที่เชื่อมโยงกับบริบททางสังคมและส่งเสริมพลังด้านสุนทรียภาพ เพื่อสร้างสังคมที่อุดมด้วยความดี ความงาม และความจริง รวมทั้งทำให้เห็นว่าศิลปะสามารถเข้าไปมีปฏิสัมพันธ์กับชีวิต และดูแลสังคมในมิติต่าง ๆ ผ่านผลงานศิลปะ ทั้งงานจิตรกรรม ประติมากรรม ศิลปะจัดวาง และวีดิทัศน์ได้

นิทรรศการครั้งนี้ประกอบด้วยผลงานที่นำเสนอโดยนักศิลปะบำบัดและศิลปิน ได้แก่ เดชา เตียงเกตุ, อภิสิรี จรัลชวนะเพท, สมลักษณ์ ปันติบุญ, นิติ วัตุยา,ยุทธิ์ สุริพงศ์,มนต์ วัฒนศิริโรจน์, จารุนันท์ พันธชาติ, ดุจดาว วัฒนปกรณ์, โจเซฟ ซามูดิโอ, ปรัชญพร วรนันท์, อรทิพ นิมกาญจน์นนท์, ณิชา หลีหเจริญกุล, ชนาภัณฑ์ ธรรมรัฐ, ศราวุฒิ กวีธรรมวงษ์, วิชภา มีทองคลัง, ฤทธิชัย สิริประสิทธิ์พงศ์, วิสาขา ไผ่งาม, สพรั่งพร ชยานุภัทร์กุล, สาธิต สร้อยทองเจริญ, ศุภลักษณ์ ตงศิริ, บรรจงศรี พันธ์เหลา, รติรมย์ ชวิตรานุรักษ์, จุฑามาศ สกุลธราธร, นุกูล คำเลิศ, อภิสิทธิ์ น้าวประจุล, สมพล คาดสนิท, สุพัฒนา วิริยะสุมน, ปรัชญาภรณ์ ไชยสวัสดิ์, มูลนิธิเอ็มโอเอไทย, สตูดิโอศิลปะด้านใน และรายการทุ่งแสงตะวัน

นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมที่เปิดให้ผู้ชมสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ ดังนี้

กิจกรรม Special Tour #1 ในวันอาทิตย์ที่ 25 สิงหาคม 2562
โดย คุณอนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี ภัณฑารักษ์ ร่วมกับ นพ.ทีปทัศน์ ชุณหสวัสดิกุล
กิจกรรม Exhibition Workshop #1 “Music” ในวันเสาร์ที่ 31 สิงหาคม 2562
โดย คุณภัชชพร ชาญวิเศษ นักดนตรีบำบัด
กิจกรรม Exhibition Workshop #2 “Painting” ในวันเสาร์ที่ 21 กันยายน 2562
โดย คุณอนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี ภัณฑารักษ์
กิจกรรม Special Tour #2 ในวันเสาร์ที่ 2 พฤศจิกายน 2562
โดย คุณอนุพันธุ์ พฤกษ์พันธ์ขจี ภัณฑารักษ์ ร่วมกับ รศ.นพ. สุริยเดว ทรีปาตี

การแสดงสด

Arts Therapy Performance: การแสดงสดจำลองสภาวการณ์ในห้องศิลปะบำบัด
เปิดการแสดง วันที่ 7 กันยายน – 13 ตุลาคม 2562 (ทุกวันเสาร์ – อาทิตย์) ทั้งหมด 12 รอบ
จำหน่ายบัตรเข้าชม ราคา 350 บาท
สำรองที่นั่ง หรือ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
B-FLOOR THEATRE โทร.094 – 494 5104 (เวลา 11.00-18.00 น.)

นิทรรศการศิลปะแห่งเหตุปัจจัยและการบำบัด
จัดแสดง วันที่ 16 สิงหาคม – 3 พฤศจิกายน 2562

โครงการ วัน แบงค็อก (One Bangkok) แลนด์มาร์คครบวงจรระดับโลกแห่งใหม่ที่ใหญ่ที่สุดของเมืองไทย จัดงานเปิดตัวนิทรรศการศิลปะครั้งแรกภายใต้ชื่อ In-Betweenness เพื่อบอกเล่าเรื่องราวของ “พื้นที่” และ “ความทรงจำ” ในบริเวณย่านวิทยุ ลุมพินี และพระรามสี่ โดยมีแขกคนสำคัญที่มาร่วมงานเปิดนิทรรศการนี้ คือ ปณต สิริวัฒนภักดี ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มบริษัท เฟรเซอร์ส พร็อพเพอร์ตี้ ลิมิเต็ด ซู หลิน ซูน ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร และจรินทร์ทิพย์ ชูหมื่นไวย ผู้ช่วยผู้อำนวยการ ฝ่ายศิลปะและวัฒนธรรม โครงการวัน แบงค็อก การบอกเล่าผ่านงานศิลปะหลากหลายรูปแบบที่เป็นเสมือนบันทึกเรื่องราวความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในพื้นที่ ตลอดจนภาพสะท้อนของความทรงจำที่อาจกระจัดกระจายหรือสูญหายไปตลอดระยะเวลากว่าร้อยปีที่ผ่านมา ทั้งนี้ เพื่อสร้างให้กลายเป็นความทรงจำร่วมชุดใหม่ ซึ่งจะคงอยู่ต่อไปผ่านผู้คนที่ผูกพันกับพื้นที่นับจากนี้

ในส่วนแรกของนิทรรศการ ทีมภัณฑารักษ์ของโครงการจัดแสดงภาพถ่ายขาวดำที่หาชมได้ยากจากฟิล์มกระจกชุดหอพระสมุดวชิรญาณ สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ซึ่งฟิล์มกระจกดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของคอลเลคชั่นภาพฟิล์มกระจก 35,427 รายการ และภาพต้นฉบับ 50,000 รายการ ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากองค์การยูเนสโกให้เป็น “มรดกความทรงจำแห่งโลก” ในปี พ.ศ. 2560

รูปภาพอันล้ำค่าเหล่านี้นำเสนอความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของย่านวิทยุ ลุมพินี และพระรามสี่ในอดีต ตั้งแต่การก่อสร้างถนนตรงหรือชื่อปัจจุบันคือ ถนนพระรามที่สี่ ซึ่งเปลี่ยนโฉมทุ่งนาและไร่สวนอันห่างไกลให้กลายเป็นสถานีวิทยุโทรเลขแห่งแรกของประเทศ เป็นพื้นที่จัดแสดงสินค้านานาชาติ ไปจนถึงสวนสาธารณะสำหรับชาวเมือง นอกจากนี้ยังมีภาพถ่ายบุคคลสำคัญที่มีบทบาทต่อการเปลี่ยนแปลงในพื้นที่และการพัฒนาประเทศอีกด้วย ซึ่งภาพถ่ายขาวดำจากฟิล์มกระจกทั้งหมดที่นำมาจัดแสดงในครั้งนี้จะนำช่วงเวลาอันเปี่ยมเสน่ห์กลับมาให้ผู้ชมได้สัมผัสอีกครั้ง

ในส่วนที่สองของนิทรรศการนั้นจัดแสดงผลงานศิลปะที่รังสรรค์ขึ้นใหม่โดยศิลปินไทยชื่อดัง 3 ท่าน ได้แก่ ศาสตราจารย์เกียรติคุณพิษณุ ศุภนิมิตร รัฐ เปลี่ยนสุข และ นักรบ มูลมานัส ซึ่งเป็นการนำความทรงจำส่วนบุคคลที่มีต่อพื้นที่แห่งนี้มาตีความใหม่เป็นงานศิลปะอันเปี่ยมด้วยเอกลักษณ์ และเฉลิมฉลองมรดกเชิงศิลปะและวัฒนธรรมไทยในบริบทที่ร่วมสมัย

โดยศาสตราจารย์เกียรติคุณพิษณุ ศุภนิมิตร นำเสนอผลงานศิลปะขนาด 4×2 เมตร ชิ้นนี้ผสมผสานเทคนิคการลงสี ภาพพิมพ์ และการสลัก เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวของสวนลุมพินีจากความทรงจำของตัวศิลปินเอง “จิตรกรรมนี้แสดงตำนานบนพื้นที่สวนลุมพินีซึ่งกลายเป็นพื้นที่ของอดีตอันทรงคุณค่า ข้าพเจ้าจึงสร้างให้เป็นหนังสือเล่มใหญ่เสมือนคัมภีร์ที่บอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของสวนแห่งนี้” ศาสตราจารย์เกียรติคุณพิษณุกล่าว

ส่วนรัฐ เปลี่ยนสุข ศิลปินและนักออกแบบร่วมสมัย ผู้ได้รับแรงบันดาลใจจากองค์ประกอบเชิงจิตวิญญาณที่เกี่ยวข้องกับสิ่งของหรือสถานที่ ได้นำเสนอประติมากรรมสมัยใหม่ที่สะท้อนถึงสายลมอันอ่อนโยนในฤดูหนาวที่พัดยอดรวงข้าวในทุ่งนาให้เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีทองอร่าม ถักทอจนเกิดเป็นตึกระฟ้าและบ้านเมืองสมัยใหม่ รัฐมุ่งถ่ายทอดความรู้สึกของเขาผ่านจิตวิญญาณของสถานที่แห่งนี้

และนักรบ มูลมานัสศิลปินคอลลาจที่กำลังมาแรง เพิ่มความท้าทายด้วยการก้าวออกจากรูปแบบงานสองมิติที่คุ้นเคย เพื่อสร้างสรรค์ผลงานวิดีโอคอลลาจชิ้นแรกของตนเอง ด้วยการจำลองชาติ (การเกิด) และภพ (พื้นที่) ที่เกิดขึ้นในพื้นที่แห่งนี้ครั้งแล้วครั้งเล่า โดยมีหัวใจสำคัญอยู่ที่ผู้ปฏิบัติงานก่อสร้าง ซึ่งเป็นกลุ่มบุคคลที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการเปลี่ยนผ่านของพื้นที่แต่มักจะถูกละเลย นักรบหวังว่าการจำลองภาพของพวกเขา จะช่วยให้เกิดการจดจำถึงผู้คนที่มักจะไม่ได้อยู่ในความทรงจำ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของความทรงจำชุดใหม่ต่อไป

เพื่อเติมเต็มประสบการณ์ของผู้ชมให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นิทรรศการในครั้งนี้ยังได้นำเสนอข้อมูลชุดพิเศษด้านประวัติศาสตร์ แนวคิดของแต่ละชิ้นงาน และประวัติของศิลปินด้วยอุปกรณ์ดิจิทัล นอกจากนี้ ผู้เข้าชมยังจะได้ชมภาพเบื้องหลังและสัมผัสฟีเจอร์เออาร์เสมือนจริงอีกด้วย (Augmented Reality)

นิทรรศการศิลปะ In-Betweenness ณ เดอะ พรีลูด โครงการวัน แบงค็อก (The Prelude One Bangkok) เปิดแสดงตั้งแต่ 09.00 – 17.00 น.
ระหว่างวันที่ 1 สิงหาคมถึง 30 พฤศจิกายน 2562 เปิดให้ชมทุกวันเว้นวันอาทิตย์ (ไม่เสียค่าเข้าชม) www.onebangkok.com

โครงการ วัน แบงค็อก (One Bangkok) แลนด์มาร์คครบวงจรระดับโลกแห่งใหม่ที่ใหญ่ที่สุดของเมืองไทย จัดงานเลี้ยงเปิดตัวนิทรรศการศิลปะครั้งแรกภายใต้ชื่อ In-Betweenness เพื่อบอกเล่าเรื่องราวของ “พื้นที่” และ “ความทรงจำ” ในบริเวณย่านวิทยุ ลุมพินี และพระรามสี่ ผ่านงานศิลปะหลากหลายรูปแบบที่เป็นเสมือนบันทึกเรื่องราวความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในพื้นที่ ตลอดจนภาพสะท้อนของความทรงจำที่อาจกระจัดกระจายหรือสูญหายไปตลอดระยะเวลากว่าร้อยปีที่ผ่านมา ทั้งนี้ เพื่อสร้างให้กลายเป็นความทรงจำร่วมชุดใหม่ ซึ่งจะคงอยู่ต่อไปผ่านผู้คนที่ผูกพันกับพื้นที่นับจากนี้

งานเปิดตัวนิทรรศการศิลปะจัดขึ้นที่เดอะ พรีลูด โครงการวัน แบงค็อก โดยมีศิลปินแถวหน้าในวงการ ร่วมด้วยแขกผู้มีเกียรติที่ร่วมดื่มด่ำไปกับค่ำคืนพิเศษแห่งงานศิลป์ อาทิ ศาสตราจารย์ถาวร โกอุดมวิทย์ คุณวีรพร นิติประภา ม.ล.ตรีนุช สิริวัฒนภักดี คุณจริยดี สเปนเซอร์ คุณชาย-คุณวรรณิศา วินิชบุตร คุณเนตร-คุณเชอรี่ จรัญวาศน์ และคุณจิตราภา เลิศทวีวิทย์

เพื่อจำลองความหลังขึ้นมาอีกครั้ง ในส่วนแรกของนิทรรศการ ทีมภัณฑารักษ์ของโครงการจัดแสดงภาพถ่ายขาวดำที่หาชมได้ยากจากฟิล์มกระจกชุดหอพระสมุดวชิรญาณ สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ซึ่งฟิล์มกระจกดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของคอลเลคชั่นภาพฟิล์มกระจก 35,427 รายการ และภาพต้นฉบับ 50,000 รายการ ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากองค์การยูเนสโกให้เป็น “มรดกความทรงจำแห่งโลก” ในปี พ.ศ. 2560

รูปภาพอันล้ำค่าเหล่านี้นำเสนอความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของย่านวิทยุ ลุมพินี และพระรามสี่ในอดีต ตั้งแต่การก่อสร้างถนนตรงหรือชื่อปัจจุบันคือ ถนนพระรามที่สี่ ซึ่งเปลี่ยนโฉมทุ่งนาและไร่สวนอันห่างไกลให้กลายเป็นสถานีวิทยุโทรเลขแห่งแรกของประเทศ เป็นพื้นที่จัดแสดงสินค้านานาชาติ ไปจนถึงสวนสาธารณะสำหรับชาวเมือง นอกจากนี้ยังมีภาพถ่ายบุคคลสำคัญที่มีบทบาทต่อการเปลี่ยนแปลงในพื้นที่และการพัฒนาประเทศอีกด้วย ซึ่งภาพถ่ายขาวดำจากฟิล์มกระจกทั้งหมดที่นำมาจัดแสดงในครั้งนี้จะนำช่วงเวลาอันเปี่ยมเสน่ห์กลับมาให้ผู้ชมได้สัมผัสอีกครั้ง

ศิลปิน: ศาสตราจารย์เกียรติคุณพิษณุ ศุภนิมิตร, รัฐ เปลี่ยนสุข, นักรบ มูลมานัส
คัดเลือกโดย: ทีมงานศิลปะและวัฒนธรรม โครงการวัน แบงค็อก (The Prelude One Bangkok)
สถานที่: เดอะ พรีลูด โครงการ วัน แบงค็อก (The Prelude One Bangkok)
วันที่จัดแสดง: 1 สิงหาคม – 30 พฤศจิกายน 2562