KAWS & Effect: Why so Popular?
KAWS (คอว์ส) ปรากฏตัวในเสื้อเชิ้ตสีฟ้าอ่อนกับกางเกงสีเข้ม เขาสวมหมวกแคปสีดำบังใบหน้าไว้ครึ่งหนึ่ง แต่เรายังเห็นดวงตาที่ดูเหนียมอาย ความเหนื่อยล้าจากการติดตั้งนิทรรศการทั้งคืนกอปรกับบุคล‘กส่วนตัวที่เงียบขรึม ทำให้คอว์สดูละม้ายคล้ายกับ Companion ผลงานชิ้นเอกของเขา ที่ทำให้ชายหนุ่มวัย 42 ผู้นี้กลายเป็นศิลปินร่วมสมัยที่มีผู้ติดตามผลงานมากที่สุดคนหนึ่งของโลก
ความเกี่ยวข้องระหว่างคอว์สกับลอปติมัมเห็นจะต้องย้อนกลับไปเมื่อตอนเราพบ Pharrell Williams (ฟาร์เรลล์ วิลเลียมส์) ศิลปินฮิปฮอปโดยบังเอิญ และขอให้เขามาขึ้นปกลอปติมัมฉบับเมื่อสองปีก่อน ฟาร์เรลล์เป็นคนแรกๆ ที่สนใจผลงานของคอว์ส อพาร์ตเมนต์ส่วนตัวของเขาเต็มไปด้วยผลงานของคอว์สทั้งภาพวาดและตุ๊กตุ่นตุ๊กตาหลายสิบชิ้น เรามักเห็นศิลปินฮิปฮอปผู้นี้ทวิตอัพเดตผลงานและความเคลื่อนไหวต่างๆ ของคอว์ส นอกจากนั้นเขายังไม่ลังเลที่จะออกความเห็นด้านบวกกับคอว์สผ่านบทสัมภาษณ์ทั้งออฟไลน์และออนไลน์อีกนับสิบ
Who is KAWS?
KAWS มีชื่อจริงว่า Brian Donelly (ไบรอัน โดเนลลี) เกิดที่นิวเจอร์ซี แต่ย้ายมาร่ำเรียนวิชาศิลปะจนได้วุฒิศิลปศาสตรบัณฑิตจาก School of Visual Arts ที่นิวยอร์ก คอว์สเริ่มต้นจากการเป็นศิลปินกราฟิตี้ที่ซุ่มแสดงผลงานตามท้องถนน ผลงานยุคแรกของเขาคือการสเปรย์สีวาดภาพทับภาพโฆษณาที่ติดตั้งอยู่ในที่สาธารณะ ผลงานที่ติดตาจนสร้างชื่อคือการสเปรย์รูปตัวการ์ตูนที่เขาออกแบบอันมีลักษณะเตี้ยป้อม สวมกางเกงขาสั้น ถุงมือ และรองเท้า ศีรษะเป็นทรงกะโหลกไขว้ ภายหลังราวปีค.ศ. 1990 เขาได้รับข้อเสนอให้นำตัวการ์ตูนที่เขาวาดไปทำเป็นตุ๊กตุ่นเพื่อออกจำหน่าย ตุ๊กตุ่นดังกล่าวได้รับความนิยมมากในหมู่นักสะสม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศญี่ปุ่นที่มีวัฒนธรรมการสะสมฟิเกอร์การ์ตูน ความสำเร็จนี้เองทำให้คอว์สได้มีโอกาสร่วมงานกับแบรนด์ดังมากมาย อาทิ Nike, A Bathing Ape และ COMME des GARÇONS เป็นต้น และได้พัฒนาเจ้าตุ๊กตุ่นดังกล่าวไปหลากหลายรูปแบบ
นอกจากหุ่นขนาดเล็กสำหรับสะสมแล้ว ผลงานสร้างชื่อให้เขาที่สุดเห็นจะเป็น Companion หุ่นสีเทาศีรษะทรงกะโหลกไขว้ที่ดูเศร้าสร้อย แต่งกลายคล้ายมิกกี้เมาส์ ขนาดห้าเมตรที่ถูกนำไปจัดแสดงทั่วโลก และทำเป็นลูกโป่งยักษ์เพื่อร่วมแสดงในขบวน Macy’s Thanksgiving Day Parade พาเหรดวันขอบคุณพระเจ้าที่จัดติดต่อกันมาตั้งแต่ปีค.ศ. 1924
Why so Special?
ผลงานของคอว์สได้แรงบันดาลใจมาจากตัวการ์ตูน ตัวละคร และมาสคอตที่ปรากฏให้เห็นในกระแสหลักของวัฒนธรรมร่วมสมัย คอว์สนำเอาเค้าโครงและลักษณะเด่นของสิ่งเหล่านี้มาตีความใหม่ผ่านตัวการ์ตูนอันเป็นเอกลักษณ์ของเขา เหตุนี้เราจึงเห็นมิชิลินแมนสีขาวตัวอ้วนเป็นปล้องๆ แต่มีศีรษะทรงกะโหลกไขว้ หรือหุ่นหัวทรงกะโหลกไขว้แต่ตัวเหลืองละม้ายคล้ายนกทวิตตี้ในการ์ตูนเรื่องดัง หรือภาพ Kurf (เคิร์ฟ) ชื่อซึ่งผันมาจาก KAWS และ Smurf การ์ตูนตัวสีฟ้าสวมชุดขาว หนึ่งในการ์ตูนเรื่องโปรดของเขา นักวิจารณ์ศิลปะบางท่านกล่าวว่า ผลงานของคอว์สคือการเสียดสีวัฒนธรรมร่วมสมัยผ่านความทรงจำของวัยเด็กซึ่งมักเกี่ยวพันกับการ์ตูนตัวโปรด บ้างกล่าวว่า สิ่งที่ทำให้คอว์สโดดเด่นคือการที่เขาย่อส่วนความวิจิตรของงานศิลปะสมัยใหม่ไว้ในตุ๊กตุ่นขนาดเล็ก ผิดกับวัฒนธรรมการจัดแสดงงานศิลป์ยุคก่อนที่มักมีความโอ่อ่าอลังการและเคลื่อนย้ายไม่ได้
อย่างไรก็ดี ความหลักแหลมของคอว์สที่นำสิ่งซึ่งแพร่หลายในวัฒนธรรมร่วมสมัยมาแปลงเป็นงานศิลป์ส่งผลให้ผลงานของเขาอยู่เหนือพรมแดนใดๆ และสามารถสื่อสารกับผู้เสพซึ่งเติบโตในยุคเดียวกันได้ทันที เสมือนว่าศิลปินหมายจะบิดเบือนความเคยชินทางทัศนะด้วยสิ่งซึ่งคล้ายเดิม สร้างความฉงนแก่สายตาผู้เสพอย่างแยบยล ความรู้สึก “คลับคล้ายคลับคลา” ว่าจะเป็นตัวการ์ตูนตัวนี้ที่เคยรักเมื่อยังเด็ก ทำให้ผู้คนเอ็นดูตุ๊กตุ่นหัวกะโหลกไขว้ได้ไม่ยากเย็น
ตุ๊กตุ่นชื่อดังถูกจับแต่งตัวใหม่ในชุดขนสีน้ำเงินเข้ม พร้อมตากลมขาวและจมูกสีเหลืองสด ทรวดทรงคล้ายตัวละครจาก Sesame Street คอว์สตั้งชื่อให้มันว่า BFF
BFF หรือ “Best Friend Forever” เกิดขึ้นเมื่อเต้ – บรม พิจารณ์จิตร เจ้าของและกรรมการผู้จัดการห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล เอมบาสซี ติดต่อไปยัง AllRightsReserved กลุ่มผู้จัดงานแสดงศิลปะชาวฮ่องกง เพื่อขอให้ประสานให้คอว์สสร้างผลงานชิ้นใหม่และนำผลงานบางส่วนของเขามาจัดแสดง ณ กรุงเทพมหานคร เมื่อถามถึงแรงบันดาลใจ คอว์สตอบเพียงสั้นๆ ว่า เขาอยากจะลองเล่นกับวัสดุใหม่ๆ ที่ยังไม่เคยลอง เช่น ขน ดังที่ปรากฏบนตัว BFF ส่วนสีฟ้านั้นไม่มีความหมายใดเป็นพิเศษนอกเสียจากว่า เป็นสีที่เขาชอบ นอกจากตุ๊กตุ่นตัวเล็ก คอว์สยังสร้างเจ้า BFF ขนาด 8 เมตร และนำมาตั้งไว้หน้าเซ็นทรัล เอมบาสซีบริเวณหัวมุมถนนวิทยุ
KAWS and Effect
ทันทีที่ข่าวแพร่สะพัดออกไป เหล่าผู้นิยมผลงานของคอว์สจาก
ทั่วโลกก็เดินทางมาเข้าแถวรอซื้อ แม้สินค้าทั้งหมดมีกำหนดวางจำหน่ายวันแรกคือ 30 มิถุนายน เวลา 10.00 น. แต่ผู้คนทยอยมาเข้าแถวตั้งแต่เวลา 10.00 น. ของวันที่ 29 นับเป็นปรากฏการณ์ที่ยิ่งตอกย้ำความนิยมในผลงานของศิลปินผู้นี้ และผลงานทั้งหมดที่วางจำหน่ายในวันนั้น (ประกอบด้วยตุ๊กตาขนาด 20 นิ้ว เสื้อยืด กระเป๋าผ้า และร่ม) ก็หมดเกลี้ยงภายใน 19 นาที แม้ของที่ระลึกจะหมดทุกชิ้น แต่งานพิธีเปิดนิทรรศการตอนเย็นก็ยังเนื่องแน่นด้วยผู้ที่รักงานศิลปะและนักสะสมผลงานของคอว์ส
Be KAWS
เมื่อเราขอคำแนะนำจากคอว์สถึงคนรุ่นใหม่ที่ปรารถนาจะเป็นศิลปิน คอว์สยิ้มเล็กน้อยและตอบเพียงว่า “ไม่มี เพราะเส้นทางของแต่ละคนย่อมต่างกัน”